Làng gốm Chu Đậu được biết đến như một ngôi làng với sự kết tinh văn hoá nhân loại, đây cũng là nơi lưu giữ những nét văn hoá gốm sứ truyền thống của Việt Nam. Cùng theo dõi bài viết dưới đây của Gốm Sứ HCM để hiểu thêm về ngôi làng này nhé!

Giới thiệu về men Gốm Chu Đậu

Men Gốm Chu Đậu ở làng Nam Sách, Hải Dương đặc trưng bởi màu trắng tinh khiết kết hợp với hoa văn xanh. Men trắng chàm được sử dụng để tạo nên hoa văn đỏ nâu hoặc màu lục vàng thông qua việc sử dụng men tam thái. Kiểu dáng và hoạ tiết của gốm Chu Đậu mang tính tinh tế và phản ánh bản sắc văn hóa Việt. Sự tinh xảo của sản phẩm gốm được đạt được nhờ kỹ thuật vẽ dưới men và nung trong lò, sau đó tráng men tam thái và nung thêm một lần nữa. Nhờ vào quy trình này, các sản phẩm gốm của làng Chu Đậu đã tồn tại qua hàng thế kỷ dưới lòng đất và lòng biển vẫn giữ nguyên màu sắc và kiểu dáng.

Làng gốm Chu Đậu, Hải Dương nổi tiếng được ưa chuộng
Giới thiệu về men Gốm Chu Đậu

Vị trí làng gốm Chu Đậu

Làng gốm Chu Đậu nằm ở đâu? Làng gốm Chu Đậu thuộc huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương, cách Hà Nội khoảng 60km. Nằm cách trung tâm thành phố Hải Dương 16km về phía Tây Bắc, làng gốm này nổi tiếng và luôn đông đúc với những âm thanh sôi động của du khách từ khắp nơi.

Đặc điểm độc đáo của men Gốm Chu Đậu

Điểm đặc biệt và độc đáo nhất của men Gốm Chu Đậu chính là chất liệu gốm. Men Gốm Chu Đậu được làm từ vỏ trấu, người thợ tách vỏ trấu khỏi hạt thóc vàng, sau đó đốt và rút men gốm từ đó. Do đó, sản phẩm gốm Chu Đậu có màu men đặc biệt – màu trắng ngà từ vỏ trấu. Lớp men này đã được công nhận là dòng men độc bản bởi Tổ chức Kỷ lục Việt Nam. Chất liệu men toàn thiên nhiên không pha trộn tạp chất, mang lại sự an toàn khi sử dụng.

Men Gốm Chu Đậu không chỉ đẹp và bền, mà còn có tính bền với thời gian. Dù đã trải qua hơn 400 năm lưu truyền và bị chôn vùi dưới lòng đất cũng như lòng biển tại Cù Lao Chàm, những mẫu gốm Chu Đậu cổ khi được khai quật vẫn giữ nguyên hoạ tiết và hoa văn gần như nguyên vẹn. Sử dụng nguyên liệu từ vỏ của hạt thóc – một nguyên liệu phổ biến và đặc trưng trong nền văn minh lúa nước Việt Nam, lớp men Gốm Chu Đậu còn thể hiện sự bản sắc và tinh thần của người Việt.

Thứ hai, các sản phẩm gốm Chu Đậu được tạo hình dựa trên cảm hứng từ thiên nhiên. Ví dụ như bình hoa được tạo hình theo trái bầu hoặc quả bí. Điều này thể hiện phong cách tạo hình gốm theo kiểu truyền thống. Gốm Chu Đậu luôn muốn giữ nét truyền thống văn hóa Việt Nam. Thứ ba, trong việc trang trí, mỗi sản phẩm gốm Chu Đậu thường có ba phần: đầu, giữa và cuối. Đặc biệt, dòng gốm Chu Đậu sử dụng mực màu nâu để vẽ, tuy nhiên sau khi được phủ men và nung trong lò, sẽ tạo ra các hoa văn màu xanh lam truyền thống.

Phác họa vài nét lịch sử của làng gốm Chu Đậu

Làng gốm Chu Đậu nằm ở xã Thái Tân, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương. Nó đã được thành lập vào thế kỉ 14 và phát triển rộng rãi trong thế kỉ 15 và 16. Tuy nhiên, do chiến tranh và khó khăn khác, nghề làm gốm tại Chu Đậu đã suy thoái và bị mai một.

Vào năm 1980, khi đại sứ quán Nhật Bản ở Việt Nam phát hiện một chiếc bình gốm hoa lam ở Thổ Nhĩ Kỳ có chữ Hán “Thái Hoà bát niên Nam Sách châu, tương nhân Bùi thị Hý bút”, họ đã yêu cầu tỉnh Hải Dương điều tra nguồn gốc của nó. Từ đó, tỉnh Hải Dương tiến hành khảo sát và khai quật di tích Chu Đậu, phát hiện nhiều đồ gốm tinh xảo ở xã Thái Tân và Minh Tân. Quá trình phục hồi làng gốm Chu Đậu đã được tiến hành từ đây.

Các người dân Chu Đậu đã bắt đầu phục hồi nghề làm gốm truyền thống của tổ tiên và thành lập các doanh nghiệp để phát triển sản phẩm làng gốm. Ngày nay, không chỉ trong nước mà sản phẩm của làng gốm Chu Đậu còn xuất hiện ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Làng gốm Chu Đậu, Hải Dương nổi tiếng được ưa chuộng
Phác họa vài nét lịch sử của làng gốm Chu Đậu

Sản phẩm nổi tiếng của làng gốm Chu Đậu

Gốm Chu Đậu, một loại gốm cổ, được sản xuất bằng cách sử dụng lò than thủ công và nung với nhiệt độ cao hơn 1000 độ C. Quá trình sản xuất thủ công bao gồm nhiều giai đoạn như sử dụng đất sét Trúc Thông để làm gốm, đổ khuôn tạo hình, sấy khô, tiện, vẽ và nung trong lò. Các nghệ nhân tại làng gốm Chu Đậu đã tạo ra những sản phẩm tinh xảo có giá trị cao. Hiện nay, các sản phẩm chính của gốm Chu Đậu đã phong phú hơn bao gồm: đồ thờ cúng, quà tặng lưu niệm, gốm mỹ nghệ trang trí nội thất và xuất khẩu, cũng như gốm sứ gia dụng.

Làng gốm Chu Đậu, Hải Dương nổi tiếng được ưa chuộng
Sản phẩm nổi tiếng của làng gốm Chu Đậu

Gốm Chu Đậu có những điểm đặc biệt gì?

Gốm Chu Đậu được làm từ đất sét trắng đặc biệt ở làng Trúc Thôn, thị xã Chí Linh. Quá trình sản xuất gốm bắt đầu bằng việc ngâm đất sét trong nước đã lọc và thêm phụ gia để tạo thành hồ làm gốm. Sau khi đạt được độ mềm, dẻo và mịn, đất sét được nung và nặn trên bàn xoay. Sản phẩm gốm của làng Chu Đậu được làm bằng tay từ quy trình nặn, đúc, vẽ và trang trí hoa văn bởi các thợ gốm tài ba. Nhờ vào đó, gốm Chu Đậu có nét đẹp độc đáo và khác biệt so với các loại gốm sứ khác.

Tông màu chủ đạo của gốm Chu Đậu

Gốm Chu Đậu được đặc trưng bởi màu men trắng kết hợp với hoa văn tinh xảo. Một điểm đặc biệt là màu xanh và đỏ nâu là những yếu tố chủ đạo trong hoa văn. Dù đã trải qua thời gian lâu, bị chôn vùi hay ngâm dưới nước biển suốt nhiều thế kỷ, gốm Chu Đậu vẫn giữ được kiểu dáng và màu sắc riêng biệt của mình.

Gốm Chu Đậu được lưu giữ ở đâu?

Nhờ sự cống hiến và công sức của các thợ gốm, Làng Gốm Chu Đậu ở Hải Dương đã trưng bày hàng ngàn tác phẩm khắp các tỉnh thành trong và ngoài nước. Bảo tàng Hải Dương chỉ có đến 22.000 cổ vật từ làng gốm này. Ngoài ra, hơn 50 bảo tàng quốc gia trên thế giới cũng lưu giữ các cổ vật từ gốm Chu Đậu.

Làng gốm Chu Đậu, Hải Dương nổi tiếng được ưa chuộng
Gốm Chu Đậu có những điểm đặc biệt gì

Làng gốm Chu Đậu có thực sự chỉ là một làng nghề truyền thống?

Làng nghề gốm Chu Đậu không chỉ đơn thuần là một làng nghề truyền thống, mà còn được tái sinh thành điểm du lịch hấp dẫn ở Hải Dương. Tại ngôi làng này, du khách sẽ được trải nghiệm không chỉ không khí bình yên của một ngôi làng đồng quê Bắc Bộ, mà còn tìm hiểu về quá trình sản xuất các sản phẩm gốm sứ nổi tiếng.

Làng gốm Chu Đậu, Hải Dương nổi tiếng được ưa chuộng
Làng gốm Chu Đậu có thực sự chỉ là một làng nghề truyền thống

Đến làng gốm Chu Đậu – Hải Dương, du khách được những gì?

Khi đến làng gốm Chu Đậu – Hải Dương, du khách sẽ ngạc nhiên trước thế giới gốm với nhiều màu sắc tuyệt đẹp. Du khách có thể tham quan các bộ sưu tập gốm cổ và sản phẩm gốm hiện đại, ghé thăm công ty Gốm Chu Đậu và làng cổ gốm Chu Đậu. Đặc biệt, du khách có thể trải nghiệm quá trình làm gốm và khám phá các di chỉ khảo cổ học. Ngoài ra, những điểm đến hấp dẫn xung quanh làng gốm bao gồm đền ông tổ gốm Chu Đậu Đặng Huyền Thông, bảo tàng gốm Chu Đậu và những lò gốm cổ đem đến những trải nghiệm thú vị cho du khách.

Làng gốm Chu Đậu, Hải Dương nổi tiếng được ưa chuộng
Đến làng gốm Chu Đậu – Hải Dương, du khách được những gì

Đến làng gốm Chu Đậu nhanh nhất

Nếu bạn ở trong bán kính 70km, xe máy là phương tiện thuận tiện nhất. Xe máy cho phép bạn tận hưởng cảnh quan trên đường và tiết kiệm thời gian di chuyển. Bạn cũng có thể sử dụng các phương tiện khác như mua vé xe khách từ bến xe Gia Lâm hoặc bến xe Gíap Bát ở Hà Nội để đến Hải Dương.

Làng gốm Chu Đậu, Hải Dương nổi tiếng được ưa chuộng
Đến làng gốm Chu Đậu nhanh nhất

Di chuyển đến làng gốm Chu Đậu nhanh nhất

Lời kết: Qua bài viết giới thiệu về làng gốm Chu Đậu của Gốm Sứ HCM, bạn đã biết được lịch sử và phát triển của gốm Chu Đậu Nam Sách Hải Dương. Hãy dành thời gian ghé thăm làng gốm Chu Đậu Hải Dương để khám phá thế giới đầy màu sắc của gốm sứ Việt Nam!

Dưới đây là một số làng gốm Bát Tràng nổi tiếng tại Việt Nam: