Bát Tràng là một điểm đến nổi tiếng với nghề gốm truyền thống ở Hà Nội. Với kỹ thuật tài ba và khéo léo của các nghệ nhân, sản phẩm gốm sứ được tạo ra rất tinh xảo và sống động. Trong bài viết này, Gốm Sứ HCM muốn giới thiệu tới bạn 12 nghệ nhân Bát Tràng nổi tiếng nhất hiện nay. Hãy cùng khám phá xem những người đó là ai nhé!
Khái niệm “nghệ nhân” là gì?
Nghệ nhân là những người chuyên tạo ra các tác phẩm nghệ thuật hoặc thủ công mỹ nghệ cao cấp, với kỹ năng điêu luyện và trình độ chuyên môn tốt. Họ không được đào tạo tại các trường học mà họ học hỏi từ những người đi trước.
Nghệ nhân là gì?
Dưới đây là bài thơ nổi tiếng về nghệ nhân làng gốm Bát Tràng:
Em cầm bút vẽ lên tay,
Đất cao lanh bỗng nở đầy sắc hoa.
Cánh cò bay lả, bay la,
Luỹ tre đầu xóm, cây đa giữa đồng.
Con đò lá trúc qua sông,
Trái mơ tròn trĩnh, quả bòng đung đưa.
Bút nghiêng lất phất hạt mưa,
Bút trao gợn nước Tây Hồ lăn tăn.
Hài hoà đường nét hoa văn,
Dáng em, dáng của nghệ nhân Bát Tràng.
- Trích từ: “Nét vẽ… màu men”
- Tác giả: Hồ Minh Hà
- Nguồn: SGK Tiếng Việt 4, tập 2, NXB Giáo dục, 2003
Trong số những nghệ nhân ưu tú, nghệ nhân Bát Tràng là những người chuyên sản xuất các tác phẩm gốm sứ đẹp và đặc sắc tại làng gốm Bát Tràng, huyện Gia Lâm, Hà Nội, Việt Nam. Sự sáng tạo của họ đã tạo nên các tác phẩm gốm sứ độc đáo và đẹp mắt, mang lại niềm tự hào cho dân tộc.
Nghệ nhân Bát Tràng là gì
Nghệ nhân Bát Tràng là những nghệ nhân đến từ làng gốm Bát Tràng, một làng nghề truyền thống nằm ở phía đông thủ đô Hà Nội, Việt Nam. Bát Tràng nổi tiếng với nghề sản xuất gốm sứ từ thế kỷ XIV và đã trở thành một trung tâm sản xuất gốm sứ nổi tiếng trong lịch sử và văn hóa Việt Nam.
Nghệ nhân Bát Tràng là những người đã truyền thống và phát triển nghệ thuật gốm sứ từ đời này sang đời khác. Họ có kỹ năng cao và khả năng tạo ra các tác phẩm gốm sứ độc đáo và tinh xảo. Nghệ nhân Bát Tràng không chỉ làm việc theo những mẫu truyền thống, mà còn sáng tạo và thể hiện ý tưởng riêng của họ trong từng tác phẩm.
Miêu tả công việc và sự đóng góp của các nghệ nhân Bát Tràng.
Các nghệ nhân Bát Tràng thường phải trải qua các giai đoạn từ nghiên cứu, thiết kế, trổ tác, nung nổ cho đến trang trí để tạo ra các tác phẩm gốm sứ có giá trị nghệ thuật cao. Họ sử dụng các công cụ truyền thống và kỹ thuật cổ để hoàn thành các tác phẩm này.
Đóng góp của các nghệ nhân Bát Tràng rất quan trọng trong việc bảo tồn và phát triển nghệ thuật gốm sứ truyền thống của Việt Nam. Những tác phẩm của họ được coi là biểu tượng của văn hóa và đặc sản của làng gốm Bát Tràng.
Các yêu cầu để trở thành nghệ nhân xuất sắc và nghệ nhân nhân dân.
Nghệ nhân ưu tú và nghệ nhân nhân dân là danh hiệu quý giá mà bất kỳ nghệ nhân nào đều mong muốn có. Dưới đây là các tiêu chuẩn để được công nhận là nghệ nhân ưu tú và nghệ nhân nhân dân.
Nghệ nhân ưu tú
Nghệ nhân ưu tú phải là người tài năng, có khả năng sáng tạo nghệ thuật đầy màu sắc. Họ cần trung thành với Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, có phẩm chất đạo đức cao, đam mê nghề và là gương mẫu tốt. Để được công nhận là nghệ nhân ưu tú, người đó phải được đồng nghiệp công nhận và đã có ít nhất 15 năm kinh nghiệm trong nghề, cũng như có trình độ kỹ năng nghề nghiệp cao. Họ cũng phải sáng tạo và thiết kế được ít nhất 10 mẫu sản phẩm đạt trình độ nghệ thuật cao và đã tạo ra hơn 15 tác phẩm có giá trị kinh tế, kỹ thuật và mỹ thuật.
Nghệ nhân ưu tú
Nghệ nhân nhân dân
Để được trao tặng danh hiệu Nghệ nhân nhân dân, người đó cần có nhiều đóng góp trong việc gìn giữ và truyền nghề, tổ chức đào tạo cho hơn 100 người, góp phần sáng tạo và phát triển nghề thủ công mỹ nghệ. Họ cũng là những Nghệ nhân nhân dân điển hình, được đồng nghiệp công nhận, yêu mến và kính trọng trong xã hội. Cuối cùng, để được trao danh hiệu này, nghệ nhân ưu tú phải có tác phẩm đạt trình độ nghệ thuật cao và đạt được huy chương (vàng hoặc bạc) tại các triển lãm quốc gia hoặc quốc tế, từ khi được công nhận là nghệ nhân ưu tú.
Danh sách các nghệ nhân Bát Tràng có tiếng tại Việt Nam.
Dưới đây là danh sách các nghệ nhân Bát Tràng hàng đầu tại Việt Nam:
1. Nghệ nhân Trần Độ
Ông được mệnh danh là “Vua Men gốm” với 12 công thức pha men hiện đại và 70 loại men cổ. Ông cũng chế tác ra nhiều sản phẩm gốm với men nâu vàng.
2. Nghệ nhân Vương Mạnh Tuấn
Ông làm việc trong ngành gốm hơn 40 năm và được biết đến với các sản phẩm ấm Tử Sa có tính giòn, dẻo và độ thẩm mỹ cao. Ông là nghệ nhân trẻ tuổi nhất tại làng nghề Bát Tràng.
3. Nghệ nhân Tô Thanh Sơn
Ông được ví như thu cả quả địa cầu vào trong một cái chén nhỏ và là một trong bốn cái trụ gốm của làng Bát Tràng.
4. Nghệ nhân Nguyễn Văn Hưng
Ông cho ra đời nhiều sản phẩm gốm tinh tế, độc đáo và mang bản sắc Việt. Ông là con trai của nghệ nhân Nguyễn Văn Cổn – một trong số các nghệ nhân của Bát Tràng ngày xưa.
5. Nghệ nhân Lê Minh Châu
Lê Minh Châu là một trong số ít nghệ nhân Bát Tràng chuyên sâu về chế tác các loại lọ và bình có nhiều kích cỡ khác nhau. Đáng chú ý, con trai của ông là Lê Minh Ngọc đã tạo ra chiếc bình cao nhất Việt Nam với chiều cao 3,2 mét. Dòng sản phẩm này đã được trưng bày tại nhiều triển lãm gốm và được ghi vào sách kỷ lục Việt Nam.
6. Nghệ nhân Vũ Đức Thắng
Đây cũng là một trong những nghệ nhân gốm Bát Tràng nổi tiếng. Ông đã dành hơn 40 năm đời để theo đuổi nghề gốm. Với tinh thần sáng tạo và áp dụng nhiều kỹ thuật mới để tạo ra các sản phẩm tinh xảo, độc đáo mang dấu ấn cá nhân. Tài năng của nghệ nhân Vũ Đức Thắng hiện diện rõ nhất trong kỹ thuật khắc chìm và đắp nổi trên gốm, cùng với kỹ thuật tráng men chồng màu sắc.
7. Nghệ nhân Nguyễn Lợi và nghệ nhân Phạm Thị Châu
Là gia đình duy nhất tại làng gốm Bát Tràng có cả hai vợ chồng cùng được phong làm nghệ nhân. Cả hai ông bà đều tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội. Các sản phẩm gốm sứ Bát Tràng do hai nghệ nhân này chế tác đều mang tính mỹ thuật cao.
8. Nghệ nhân Trần Hợp
Nếu nhắc đến các nghệ nhân ở Bát Tràng mà không đề cập đến Trần Hợp thì quả thật là một thiếu sót. Ông nổi tiếng với hai loại men là Ly và Đinh, đã tạo ra nhiều sản phẩm gốm sứ tinh xảo và giàu tính nghệ thuật.
9. Nghệ nhân Nguyễn Khang
Nghệ nhân Nguyễn Khang chuyên về các sản phẩm tranh gốm và tranh sứ. Ông đã thành lập thương hiệu Khang Oanh – một thương hiệu nổi tiếng tại chợ tranh gốm sứ ở làng nghề Bát Tràng.
10. Nghệ nhân Đào Văn Cam
Nghệ nhân Đào Văn Cam, người tốt nghiệp trường Đại học Mỹ thuật Đông Dương xưa, với niềm đam mê và tài năng trong lĩnh vực gốm sứ, đã không ngừng sáng tạo ra các sản phẩm có giá trị nghệ thuật cao. Ông cũng đã được trao danh hiệu “nghệ nhân Bát Tràng” bởi Nhà nước.
11. Nghệ nhân Nguyễn Ánh Dương
Nghệ nhân Nguyễn Ánh Dương chuyên sản xuất men bằng đồng. Ông được coi là một trong những nghệ nhân gốm Bát Tràng nổi tiếng và có đóng góp lớn cho làng nghề gốm truyền thống hiện nay.
12. Nghệ nhân Lê Quang Quẻ Chiến
Tiến sĩ Lê Quang Quẻ Chiến là giảng viên trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp. Ông đã được trao danh hiệu “Nghệ nhân Hà Nội” từ sở Văn hoá và Thông tin Hà Nội. Ngoài ra, ông còn có giấy chứng nhận tham dự một số cuộc thi viết.
Kết luận: Trên đây đã là danh sách 12 nghệ nhân Bát Tràng vượt trội, những cá nhân đã có những đóng góp đáng kể trong việc bảo tồn và thúc đẩy sự phát triển của nghề gốm sứ HCM – một ngành thủ công nổi tiếng tại Việt Nam!
Mốt số nghệ nhân bát tràng khác:
- Nghệ nhân Phạm Thế Anh – nghệ nhân gắn liền với bộ “Hồng Sa”
- Nghệ nhân Trần Nam Tước – Triển lãm gốm “Linh thú thời nay”
- Nghệ nhân Phạm Đạt – Nổi tiếng “Trứng rồng lại nở ra rồng”
